سیر تطور رابطه ی قریش با دیگر قبایل از فتح مکه(سال8 هجری) تا آغاز دولت اموی (سال41 هجری)

قریش مهم ترین قبیله در شبه جزیره عربستان بود. قصی بن کلاب پس از پیروزی بر قبیله ی خزاعه در مکه، توانست قریش را ساکن شهر مکه کند و از آن پس با ریاست بر قریش، ریاست مکیان را عهده دار شد. پس از قصی به ترتیب عبدمناف، هاشم و عبدالمطلب به ریاست بر قریش رسیدند. پیمان های(حلف المطیبین و لعقه الدم) بین شاخه های رقیب قریش و دیگر قبایل(بنی سهم و بنی مخزوم و...) در مکه بسته شد. با ظهور پیامبر(ص)، قریش دعوت اسلام را بزرگترین خطر برای خود تلقی کرد و بیشترین مقاومت را تا فتح مکه نمود. پس از فتح مکه، تازه مسلمانان قریشی(عمدتا بنی امیه و هم پیمانانشان)، درصدد باز پس گیری قدرت از دست رفته بودند. تا این که ابوبکر در سقیفه بنی ساعده بنای خلافت قریش در اسلام را نهاد که این امر مخالفت انصار و دیگر قبایل را به همراه داشت. خلافت ابوبکر، از منظر بسیاری از قبایل، خلافت قریش بود و این امر موجب مخالفت هایی گردید، که از جمله در واقعه ی ردّه نمایانده شد. ترکیب قبیله ای شورای شش نفره عمر برای انتخاب جانشین، به انتخاب عثمان از بنی امیه انجامید و انتخاب عثمان موجب قدرت یابی بنی امیه گردید. در دوران خلافت امام علی(ع)، قریشیان به مخالفت و ستیز با حکومت امام علی (ع) پرداختند. جنگ جمل و صفین، نبرد شاخه های عدالت ستیز قریش با حکومت امام علی (ع) و هم پیمانان غیر قریشی او بود. آن گاه که امام علی (ع) از سر اجبار، حکمیت را پذیرفت، غیر قریشی های سپاه امام علی (ع) با انتخاب دو قریشی برای حکمیت اعتراض کردند و ناخودآگاه به نفع امویان در مقابل امام علی (ع) صف آرایی کردند که به شکل گیری خوارج و وقوع نبرد نهروان انجامید. پس از شهادت امام علی(ع)، امام حسن(ع) به حکومت رسید که با صلح ایشان با معاویه، بنی امیه (شاخه ی اشرافی قریش) به حاکمیت نهایی خود دست یافت و قریش قدرت از دست رفته در فتح مکه را دوباره به دست آورد. واژگان کلیدی: قریش، بنی امیه، انصار، ابوبکر، عمر، عثمان